|
Szkoła od wieków odgrywała ważną rolę w życiu mieszkańców Skomlina. Zabiegali oni nie tyko o wysoki poziom edukacji swoich dzieci, ale również o dobre warunki do jej prowadzenia. Wielkie zaangażowanie społeczne doprowadziło do budowy nowej placówki oddanej do użytku we wrześniu 1973 roku. Nieprzypadkowo nadano jej imię Komisji Edukacji Narodowej.
Od 1936 roku miejscowa szkoła mieściła się w dawnym podworskim obiekcie. Rok wcześniej zakupiły go gromady: Skomlin, Toplin, Bojanów i Walenczyzna. Gmina zatrzymała spichlerz i kuźnię, a dwór z 1,6-hektarowym parkiem przeznaczono na placówkę oświatową. Wraz z wybuchem wojny zajęcia w szkole zostały zawieszone, a po przyłączeniu naszego regionu do Rzeszy budynek w parku Niemcy przeznaczyli na posterunek żandarmerii i mieszkania. Zniszczono księgozbiór i pomoce naukowe. Po wojnie obiekt zajęła Milicja Obywatelska, w krótkim czasie udało się go jednak odzyskać na potrzeby oświatowe. Placówka szkolna mieściła się tutaj aż do lat 70.
Dwór Bąkowskich. W latach 1935-1970 mieściła się w nim Szkoła Podstawowa w Skomlinie.
Pięć klas to za mało
Problem pojawił się w roku szkolnym 1966/1967, kiedy to wprowadzono w kraju ośmioletni cykl kształcenia. Pogorszyły się wtedy znacznie warunki lokalowe, do tego stary podworski budynek wymagał kapitalnego remontu. – Warunki były bardzo trudne, niesamowita ciasnota. Było tylko pięć pomieszczeń klasowych, a uczniów mnóstwo. Kiedy kończyłem w 1954 roku siódmą klasę, na zdjęciu było nas aż 39 osób. Nie mieliśmy toalet wewnątrz budynku, nie było światła. W spartańskich warunkach pracowali także ówcześni pedagodzy – wspomina Jan Kuś, jeden ze społeczników zaangażowanych w budowę nowej placówki.
- Podworski obiekt nie spełniał podstawowych wymagań. Było nie tylko ciasno, ale i niebezpiecznie. Na piętrze urządzono klasę do prac ręcznych, dostać się do niej można było metalowymi, chwiejącymi się schodami. O wypadek nie było trudno. Kiedy przymykam oczy, we wspomnieniach widzę te piece kaflowe, okna, którymi niemiłosiernie wiało… Ale z drugiej strony widzę również ówczesne grono nauczycielskie, mimo wszelkich niedogodności pracujące z olbrzymim zapałem – opowiada Wiesław Gortat, emerytowany nauczyciel języka polskiego.
Komitet zaczyna działać
W 1965 r. powołano 37-osobowy komitet budowy nowej szkoły. Istniały dwie koncepcje usytuowanie nowego budynku. Pierwsza uwzględniała wykupienie od parafii tzw. „księżego pola” – okolice obecnej ul. Żeromskiego i zachowanie dzięki temu parku i dworu na cele sportowe i kulturalne. Druga koncepcja to budowa szkoły na miejscu starego budynku.
- Początkowo planowano, by nowy budynek był wielkości budowanych 1000-latek (6 klas i 3 pracownie). Ta wielkość mieściła się w gabarytach starego budynku i cenny drzewostan parku zostałby zachowany. W 1970 r. zawaliła się część stropu nad jedną z piwnic szkolnych i Wydział Budownictwa i Architektury w Wieluniu, po zapoznaniu się z opinią inż. Kazimierza Dukszy, wydał 5 stycznia 1971 r. decyzję o zamknięciu budynku. Kończyły się akurat wtedy ferie zimowe i zaraz po nich przeniesiono zajęcia szkolne do pomieszczeń remizy OSP, Gminnej Spółdzielni, Kółka Rolniczego i domów prywatnych. Uczyło się w nich ponad 200 uczniów, a ich edukacją zajmowało się 12 nauczycieli – relacjonuje Krzysztof Domagała, nauczyciel historii w Zespole Szkół w Skomlnie.
Zimą 1971 r. w czynie społecznym mieszkańcy Skomlina zburzyli podworski budynek. W tym czasie zmieniły się władze w Warszawie i nowa ekipa partyjno – rządowa ogłosiła tworzenie dużych gmin w miejsce małych gromad. Powstająca szkoła miała być ważnym atutem w walce z sąsiednimi miejscowościami o siedzibę gminy. Aby zbudować szybko szkołę wybrano jedyny gotowy do natychmiastowej realizacji w urzędzie powiatowym plan dużej szkoły tzw. 9 + 4 (9 klas i 4 pracownie) z dużą, jak na ówczesne czasy, salą gimnastyczną o powierzchni 200 metrów kwadratowych. Ten plan wymagał jednak wycięcia większości drzew w parku.
Budowę czas zacząć
- Budowa nowej szkoły wymagała ogromnego zaangażowania ze strony mieszkańców Skomlina. Zadecydowano wówczas o wprowadzeniu dobrowolnego opodatkowania, każda rodzina miała na rzecz tej inwestycji przekazać po 500 złotych. Jak pamiętam, nie była to mała kwota, szczególnie dla ludzi utrzymujących się tylko z pracy na roli. Wielu gospodarzy wpłacało tę sumę w ratach, niektórzy zamiast pieniędzy przekazywali na rzecz budowy po kilka sztuk sosen, wyciętych ze swoich lasów – opowiada Jan Kuś, jeden z członków Komitetu Budowy Szkoły w Skomlinie.
Prace budowlane ruszyły 14 marca 1972 r. Prowadziło je Wieluńskie Przedsiębiorstwo Budowlane, ale roboty posuwały się wolno, dlatego komitet budowy szkoły wezwał mieszkańców do czynu społecznego i pomocy przy budowie. Zgłosiło się wielu ludzi, w tym murarze i kierowcy. Prace trwały nawet w niedziele. Mieszkańcy przepracowali społecznie 600 dniówek roboczych, co przyczyniło się do rekordowego tempa budowy, gdyż ten duży obiekt został oddany do użytku już po 1,5 roku prac.
Mieszkańcy Skomlina przy budowie nowej szkoły. 1972 r.
Nowy budynek Zbiorczej Szkoły Gminnej w Skomlinie. 1973 r.
KEN patronem nowej szkoły
Pierwotny termin oddania budynku do użytku na lipiec nie został dotrzymany. Ostatecznie nastąpiło to w dwóch terminach: 31 sierpnia i 4 września. 31 sierpnia oddana została do użytku główna część budynku, a 4 września kuchnia, stołówka i sala gimnastyczna wraz z zapleczem. Uroczyste otwarcie nastąpiło 3 września 1973 r., a 14 października w obecności władz politycznych i administracyjnych powiatu oraz wicekuratora szkole nadano imię Komisji Edukacji Narodowej – pierwszego w dziejach ministerstwa oświaty, powstałego w czasach oświecenia w 1773 r.
Opóźnienie oddania budynku przez wykonawcę postawiło pod znakiem zapytania terminowe rozpoczęcie zajęć lekcyjnych. Prace porządkowe wykonywali rodzice, nauczyciele i uczniowie. W ciągu kilku dni przygotowano szkołę do zajęć, chociaż prace kontynuowano jeszcze przez kilka tygodni. Zaledwie dwa dni zajęło przetransportowanie z magazynów mebli, ławek i pozostałego sprzętu. Do nowej szkoły trafiły również meble i sprzęt z dotychczasowych, zastępczych pomieszczeń oraz filii.
W nowym budynku wzniesionym kosztem ponad 9 mln złotych rozpoczynała działalność Gminna Szkoła Zbiorcza jako jedna z trzech pierwszych w powiecie wieluńskim. Na rozpoczęcie nowego roku szkolnego przybyła po raz pierwszy młodzież klas IV - VIII z Wichernika i Toplina. Ogółem naukę podjęło 302 uczniów w 14 oddziałach. Dodatkowo utworzono klasę VII uzawodowioną. Przy szkole kontynuowała także swoją działalność dwuklasowa Szkoła Przysposobienia Rolniczego. Grono nauczycielskie powiększyło się o pedagogów, którzy przeszli do pracy w szkole w Skomlinie z Wichernika, Toplina, a także z Dzietrzkowic.
Z początkiem nowego roku szkolnego zorganizowana została także świetlica przy której rozpoczęła działalność kuchnia przygotowująca 2-daniowe obiady oraz kawę na śniadanie. Dzieciom z niezamożnych rodzin wydawano bezpłatne posiłki.
Rok szkolny 1977/78 ponownie rzucił wszystkich w wir pracy budowlanej. W styczniu rozpoczęła się rozbudowa obiektu. Zadanie to wzięła na swe barki ekipa remontowo-budowlana Spółdzielni Kółek Rolniczych w Skomlinie. Inwestycja zakończona została jeszcze w tym samym roku. Dzięki niej uzyskano siedem pomieszczeń, trzy z nich przeznaczono na izby lekcyjne, po jednej na bibliotekę, pokój nauczycielski, czytelnię i pomieszczenie gospodarcze. Oddanie do użytku rozbudowanej części obiektu zostało połączone z wojewódzką inauguracją roku szkolnego 1978/79.
Uroczystość nadania szkole w Skomlinie imienia Komisji Edukacji Narodowej. Przemawia dyrektor Zdzisław Wyrembak.
Przyszłość pełna oczekiwań
W ciągu minionych 40 lat w szkole zatrudnionych było 95 nauczycieli i ponad 20 pracowników obsługi. Niektórzy pracowali w niej krótko, inni wiele lat. Ich wiedza i zaangażowanie przekładały się na wyniki uczniów, funkcjonowanie i rozwój placówki. Zyskiwały sympatię uczniów i wdzięczność rodziców. Wielu z nich zapisało się w ich pamięci jako wspaniali nauczyciele i wychowawcy.
- Dziś borykamy się z niżem demograficznym, brakuje dużej hali sportowej dla starszych uczniów oraz przestronnej biblioteki z czytelnią. Nie mamy przy szkole „orlika” ani parkingu dla rodziców i personelu. Żużlowa bieżnia i ziemne boisko do piłki ręcznej nie przystają do dzisiejszych standardów. Mimo tych braków staramy się realizować oświeceniowe idee Komisji Edukacji Narodowej i uczyć się pracować według zasady „Per aspera ad astra” (przez trudy do gwiazd – przyp. red.) – mówi Jarosław Preś, dyrektor Zespołu Szkół w Skomlinie. - W 2010 r. samorząd gminny przygotował projekt budowy nowej, pełnowymiarowej hali sportowej. Ma ona przylegać od strony południowej do obecnej sali gimnastycznej. Projekt uwzględnia również powiększenie szkoły o kilka pomieszczeń dydaktycznych i pomocniczych. Obiektem towarzyszącym jest duży, bezpieczny parking dla rodziców, pracowników szkoły i autobusów dowożących uczniów na zajęcia. Złożony został również wniosek na dokumentację techniczną z perspektywą sfinansowania ze środków zewnętrznych budowy boiska ze sztuczną nawierzchnią. Na realizację tych przedsięwzięć czeka cała społeczność szkolna. Być może 100-lecie istnienia Szkoły Podstawowej w Skomlinie przypadające w roku 2016 będzie szczęśliwą datą i przyniesie długo oczekiwane zmiany?
Przemysław Chrzanowski
Fot. archiwum Zespołu Szkół w Skomlinie
|
